Online olarak yapılan sorgulamada 982 ebeveynin yüzde 96’ sının bir önceki ay 2-17 yaş arasındaki çocuklarına şekerli içecek aldıkları ve özellikle de meyveli meşrubat, spor içecekleri ve aromalı suların çocukları için sağlıklı tercihler olduğuna inandıkları belirlendi.
Şekerli içecekler içinde meyveli içecekler (yüzde 77) ve gazlı içecekler (yüzde 62) en popüler olanlarıydı; bunları spor içecekleri, buzlu çay ve aromalı sular takip ediyordu.
Ebeveynlerin yüzde 80’ i okul öncesi çocuklarına Capri Sun veya Sunny D gibi meyveli içecekleri alıyordu.
Anne babaların kafası karışık
Araştırmada ebeveynlerin çocukları için meşrubat alırken bunların sağlıklı olup olmadıkları konusundaki yanlış anlamaları da incelendi.
Ebeveynlerin yüzde 50’ sinin aromalı suları, dörtte birinden fazlasının meyveli ve spor içeceklerin sağlıklı olduğunu sandıkları, bazı içecekleri genel kategorideki tercihlere göre daha çok satın alındıkları da belirlendi.
Mesela, ebeveynlerin yüzde 30’ u meyveli içeceklerin sağlıklı olduğunu söylerken, yüzde 43’ ü Sunny D’ yi, yüzde 36’ sı da Capri Sun’ ı sağlıklı buluyordu.
Benzer şekilde, anne babaların yüzde 56’ sı vitaminli suları sağlıklı buluyor; üçte bir kadarı da içeceklerin etiketlerinde yer alan “gerçek”, natürel” veyadoğal C vitaminli” gibi ifadelerin tercihlerini etkilediğini söylüyordu.
Meşrubat pazarlaması insanları aldatıyor
Araştırmanın uzmanlarından J. Harris şunları dile getiriyor (2):
“Kurnazca hazırlanan mesajlarla şekerli içeceğin portakal suyu veya portakal suyu kadar iyi olduğu algısı yaratılıyor.
Üreticiler şekerli içeceklerin sağlıklı olduğunu asla söylemiyorlar ama görünümleri, sanki bozulacakmış gibi soğutucularda sunulmaları, etiketlerdeki mesajlar içeceklerdeki şekerin bir sorun yaratmayacağı intibaı yaratıyor.
Çok fazla şeker ve suni tatlandırıcı ihtiva eden bir içecek tıpkı portakal suyu gibi görünüyor.
Anne babalar gazlı içeceklerin çocukları için iyi bir şey olmadığının farkındalar ancak birçoğu diğer şekerli içeceklerin sağlıklı olduğunu sanıyor.
Halk sağlığı savunucularının anne babaları aldatan bu pazarlama metotlarıyla savaşması gerekiyor”.
Sağlık mesajı ne kadar fazlaysa o kadar sağlıksız
Public Health Nutritionisimli dergide yayınlanan araştırması içinHarris’ in söylediği şu sözlerinin altının kalın kalın çizilmesi ve tüm anne babaların zihinlerine çıkmamak üzere yazılması gerekiyor:
“Bir içeceğin paketinin üzerinde “ne kadar fazla sağlık mesajı varsa o ürün o kadar sağlıksız” demektir.
Paketin üzerindeki mesajları asla kaale almayın ve hele de içindekiler kısmında şeker ilk sırada ise onu “hemen elinizden bırakın.”
Fazla şekerin bir numaralı kaynağı meşrubatlar
Şekerli meşrubatta, sağlıklı beslenme ögeleri ya hiç yok ya da çok az var ve bir kuru içecekte (237 ml) 1-30 gram ilave şeker bulunuyor.
USA’ da Diyet Kılavuzları Tavsiye Komitesi son raporunda, ilave şekerin total kalorinin en fazla yüzde 10’ unu geçmemesi gerektiğini bildirmesine rağmen bu ülkede çocuk ve gençler bu tavsiyenin iki mislinden fazla şeker tüketiyor.
Daha önceki araştırmalar, Amerikan diyetindeki ilave şekerin bir numaralı kaynağının “şekerli meşrubat” olduğunu ve bunların sürekli olarak içilmesinin “obezite ve diyabet riskini artıracağını” ortaya koymuştu (1).
2013’ de USA’ da şekerli içeceklerin satış rakamı 14.3 milyar dolar oldu.
Gelelim neticeye
Bizde, hazır yiyecek ve içecekler, katkı maddeleri, meyve şekeri, suni tatlandırıcılar üzerine yapılmış ne doğru dürüst bir çalışma vardır ne de bu mevzularda halka uyarılar yapılır.
Bunlar dokunanın yandığı “cıs” konulardır.
Canan Karatay’ a “suç yüklemesi” yapmak varken de tabii ki kimse ağzının tadını bozmak istemez.
Bilim dünyamız için diyabetin neden arttığı, bunun için neler yapılması gerektiği değil “şeker yüklemesi” ile erken teşhisi önemlidir.
Diyabet memleketimizde son 10 senede yüzde 100 artmış ve artmaya da devam ediyor ama endokrinoloji ve metabolizma âleminden “tık” yok; bu nasıl iştir?
Kaynaklar
Yorum Yap
Yorumlar